کاربرد روش تصمیم گیری چند معیاره و مدل تلفیقی anp-dematel در آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (مطالعۀ موردی: دشت قزوین)

Authors

حمیدرضا پورخباز

سعیده جوانمردی

احمدرضا یاوری

حسنعلی فرجی سبکبار

abstract

تغییر شکل نواحی پیرامون شهرها، به علت روند توسعۀ بی رویۀ شهر باعث کاهش اراضی کشاورزی حاشیه می شود. در بخش کشاورزی، اهداف پایدار معمولاً شامل حفظ یا افزایش محیط طبیعی، تهیۀ نیازهای غذایی انسان، زیست پذیری (رشد) اقتصادی و رفاه اجتماعی می شود. از آنجا که، کشاورزی آثار زیست محیطی بزرگی در نواحی حاشیۀ شهرها دارد، ارزیابی اراضی کشاورزی ضروری به نظر می رسد. بنابراین، آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (alsa) شرط لازم بهره برداری از منابع اراضی برای تولید پایدار کشاورزی است. روند توسعۀ شهرنشینی روزافزون و رشد بی رویۀ دشت قزوین طی سال های اخیر و در حال حاضر، و به تبع آن توسعۀ فیزیکی ناموزون شهر، همچنین اهمیت منطقه از لحاظ توان های بالقوۀ کشاورزی و عوامل مورد نیاز این کاربری در منطقه، تعیین قسمت های بالقوۀ اراضی کشاورزی را ایجاب می کند. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیم گیری چند معیاره و مدل anp-dematel را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون شهرها بیان می کند. بر اساس مدل اکولوژیک حرفی ایران، داده های شیب، اقلیم، خصوصیات خاک، دبی آب و تراکم پوشش گیاهی به منزلۀ معیارهای اصلی تأثیرگذار در کاربری کشاورزی انتخاب شدند. سپس در قالب یک مدل، به کمک تصمیم گیری چند معیاره (mcdm) و با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای و dematel، لایه های مذکور به روش وزن دهی ساده (saw) در محیط نرم افزار arcgis 9.3 تلفیق شدند و ارزیابی شکل گرفت. نتایج نشان داد که در منطقۀ مطالعاتی شش طبقۀ کاربری کشاورزی وجود دارد، به طوری که بخش های شمالی برای توسعۀ کشاورزی نامناسب اند. در هر صورت، نقشه ها مشخص کرد که مجموع مساحت پلی گون های مناطق بسیار مناسب تا متوسط کشاورزی 20/98598 هکتار است. در واقع، این مدل جدید با ترکیب روش های مختلف، راه حل مؤثری را برای کمک به تصمیم گیری گروهی ارزیابان ارائه داد و از این طریق وزن نهایی معیارهای مؤثر در کاربری کشاورزی مشخص شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کاربرد روش تصمیم‌گیری چند‌معیاره و مدل تلفیقی ANP-DEMATEL در آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (مطالعۀ موردی: دشت قزوین)

تغییر شکل نواحی پیرامون شهرها، به علت روند توسعۀ بی‌رویۀ شهر باعث کاهش اراضی کشاورزی حاشیه می‌شود. در بخش کشاورزی، اهداف پایدار معمولاً شامل حفظ یا افزایش محیط طبیعی، تهیۀ نیازهای غذایی انسان، زیست‌پذیری (رشد) اقتصادی و رفاه اجتماعی می‌شود. از آنجا که، کشاورزی آثار زیست‌محیطی بزرگی در نواحی حاشیۀ شهرها دارد، ارزیابی اراضی کشاورزی ضروری به نظر می‌رسد. بنابراین، آنالیز تناسب اراضی کشاورزی (ALSA) ش...

full text

ارزیابی چند معیاره تناسب اراضی برای کاربری کشاورزی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: منطقه قزوین)

ارزیابی اراضی فرایندی تلفیقی از ارزیابی تولید بالقوه و تناسب اراضی برای اهداف مختلف است. از آنجایی که کشاورزی آثـار  محـیطزیـستی  زیادی بر نواحی پسکرانه شهری دارد، ارزیابی توان اکولوژیک کاربری کشاورزی ضروری به نظر  میرسد. در این تحقیق، برای ارزیابی اراضی حاشیه شهر قزوین برای کاربری مورد نظر، از اجرای مدل اکولوژیک حرفی مخدوم در محیط سامانه اطلاعـات جغرافیـایی(GIS)  اسـتفادهشد. سپس این نتایج، با ...

full text

ارزیابی تناسب اراضی برای تعیین کاربری کشاورزی با مدل های تصمیم گیری چندمعیارۀ anp-dematel و fahp چانگ (مطالعۀ موردی: حاشیۀ بهبهان)

در مطالعات محیطی، مهم ترین راه نیل به توسعة مبتنی بر علم و شناخت علمی محیط، توجه اصولی به پتانسیل ها، ارزیابی توان های محیطی و بالاخره استفادة همه جانبه و منطقی از سرزمین است. در این خصوص، میان توسعة کشاورزی محیط و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیم گیری چندمعیارۀ anp- dematel و changfahp را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون بهبهان بیان می کند. بر اساس ...

full text

سنجش تناسب اراضی استان قزوین برای کشت زعفران براساس روش های تصمیم گیری چند معیاره

زعفران با ارزش اقتصادی بسیار بالا نقش ویژه ای در صادرات غیر نفتی ایران دارد و شناسایی مناطق مستعد کشت آن در سطح کشور، زمینه را برای برنامه ریزی های لازم در مورد آن فراهم خواهدکرد. با توجه به تاثیر عوامل محیطی گوناگون بررشد وعملکرد محصول زعفران، فرایند سنجش تناسب اراضی برای کشت آن مستلزم استفاده از اطلاعات جامع و متنوع مکانی و توصیفی است، سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان بهره گیری از این نوع دا...

full text

ارزیابی تناسب اراضی برای تعیین کاربری کشاورزی با مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیارۀ ANP-DEMATEL و FAHP چانگ (مطالعۀ موردی: حاشیۀ بهبهان)

در مطالعات محیطی، مهم‌ترین راه نیل به توسعة مبتنی بر علم و شناخت علمی محیط، توجه اصولی به پتانسیل‌ها، ارزیابی توان‌های محیطی و بالاخره استفادة همه‌جانبه و منطقی از سرزمین است. در این خصوص، میان توسعة کشاورزی محیط و منابع محیطی نیز ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. این تحقیق، کاربرد روش تلفیقی تصمیم‌گیری چندمعیارۀ ANP- DEMATEL و CHANGFAHP را در ارزیابی اراضی کشاورزی پیرامون بهبهان بیان می‌کند. بر اساس ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
محیط شناسی

Publisher: دانشگاه تهران

ISSN 1025-8620

volume 39

issue 3 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023